Menu
Od definisanja Milenijumskih ciljeva razvoja 2000. godine, sport je odigrao vitalnu ulogu u unapređivanju svakog od osam ciljeva, što je činjenica koja je prepoznata u brojnim rezolucijama Generalne skupštine UN-a (npr. Rezolucija 70/1). U Ciljevima održivog razvoja 2030. prepoznat je doprinos sporta ostvarenju razvoja i mira kroz promociju tolerancije i poštovanja i doprinos koji sport daje jačanju žena i mladih, pojedinaca i zajednica kao i doprinos ciljevima zdravstva, obrazovanja i socijalne uključenosti. UN i SZO ističu važnost sporta u borbi protiv nezaraznih bolesti i jačanja mentalnog zdravlja. U smislu SDG4 u kombinaciji sa školskim nastavnim planom i programom, fizičke aktivnosti i sport neophodne su za sveobuhvatno obrazovanje. Kancelarija UN za sport u službi razvoja i mira UNOSDP (zbog razvoja direktne saradnje UN i Međunarodnog olimpijskog komiteta ova kancelarija je prestala sa radom 2017) razvila je Program liderstva za mlade (YLP) s ciljem da obuči i osposobi mlade lidere iz zajednica u nepovoljnom položaju da koriste sport kao oruđe za napredak.
Nadalje, sport u svom najosnovnijem obliku podstiče uravnoteženo učestvovanje, osnaživanje žena i djevojčica i ima sposobnost promocije ravnopravnosti polova (SDG5). Sport doprinosi povećanju inkluzivnosti gradova i zajednica (SDG11). Sport podstiče društveni razvoj promjenom percepcije o osobama s invaliditetom i pružanjem takvim ljudima priliku da učestvuju u sportu uprkos značajnim preprekama. Uz to, sport se može upotrijebiti kao smisleno sredstvo za sprječavanje sukoba i promociju dugotrajnog mira (SDG16). O sportu kao važnom oruđu za razradu Ciljeva održivog razvoja, kroz obradu svih ciljeva, detaljnije čitajte ovdje.
POLITIKA SPORTA U NACIONALNOJ STRATEGIJI ODRŽIVOG RAZVOJA 2016-2030
U oblasti sporta kroz cilj 1.2 unapređenje zdravlja svih građana u svim uzrastima i smanjenje nejednakosti u zdravlju, planirane su aktivnosti za unapređenje zdravlje sportista. Kroz cilj 2.8 usmjeren na postizanje ravnomjernijeg socio-ekonomskog razvoja svih jedinica lokalne samouprave s posebnim akcentom na razvoj sjevernog regiona predviđa se izgradnja infrastrukture za jačanje društvenog razvoja i u oblasti sporta.
Crna Gora je pregovaračko poglavlje 26 Obrazovanje i kultura otvorila i privremeno zatvorila 15 IV 2013. godine. Za ovo poglavlje nijesu postojala početna i završna mjerila, kao ni prelazna razdoblja i trajna izuzeća. Jedna od podoblasti u ovom poglavlju je i politika sporta koja je zajedno sa obrazovanjem i osposobljavanjem, mladima i kulturom u nadležnosti država članica koje ih sprovode u duhu saradnje i poštovanja preporuka u ovoj oblasti.
U inoviranoj metodologiji pristupanja EU, politika sporta se nalazi u klasteru 3 „Konkurentnost i inkluzivni rast“.
U izvještaju Evropske komisije o Crnoj Gori (2021) u oblasti sporta je konstatovano potpisivanje sporazuma između resornog Ministarstva i MONSTAT-a u cilju unapređenja procedura za registraciju sportskih organizacija.
Plan rada EU u oblasti sporta 2021-2024 predstavlja dokument kojim se uređuje politika sporta i daju smjernice državama članicama za razvoj prioritetnih oblasti. Opšti ciljevi ovog strateškog dokumenta usmjereni su na: jačanje sporta zasnovanog na integritetu i vrijednostima; planiranje politika u sportu zasnovanih na podacima (evidence-based approach); jačanje veze između socijalnih i zdravstvenih politika EU i sporta, kao i uloge sporta u obezbjeđivanju socijalnog i ekološkog održivog rasta; jačanje uloge sporta u digitalizaciji, oporavku nakon Covid-19 panedmije i postizanja Ciljeva održivog razvoja. Prioritetne oblasti u ovom strateškom dokumentu su: Integritet u sportu – borba protiv dopinga, jačanje politika ravnopravnosti polova u sportu, jačanje veze obrazovanja i sporta, jačanje uloge sportske diplomatije razvijanje Evropskog modela sporta; Socio-ekonomska i ekološka dimenzija sporta – podsticanje inovacija i digitalizacije u sportu, povezivanje sporta sa Zelenom Agednom EU, jačanje sektora sporta u oporavku tokom i nakon pandemije Covid-19; Promocija učešća u sportu i fizičkoj aktivnosti koja poboljšava zdravlje – promocija benefita bavljenja sportom i osnaživanje pristupa sportskim i fizičkim aktivnostima za sve generacije (poseban akcenat za razvoj strategija sporta na lokalnom nivou).
Satelitski računi u sportu (SSAs) preuzeli su sve značajniju ulogu u razvoju zajedničkog okvira za mjerenje ekonomskog učinka sporta. Radna grupa EU za sport i ekonomiju osnovala je usklađenu statističku definiciju poznatu kao Vilnius definicija sporta. Konferencija EU o sportskoj statistici obuhvata statističke potrebe koje podupiru razvoj sporta kao novog političkog područja, raspravljajući o SSA-ovima i mogućoj budućoj funkciji praćenja sporta u EU.
Ključne promjene u regulisanju ove oblasti desile su se usvajanjem novog Zakona o sportu 2018. godine kojim se uređuje obavljanje sportske djelatnosti, vrste sportova, prava i obaveze sportskih subjekata, zdravstvena sposobnost sportista, finansiranje sporta, evidencije u sportu i druga pitanja od značaja za sport.
Politika sporta se dominantno kreira u Ministarstvu prosvjete, nauke, kulture i sporta. Ključne promjene u regulisanju ove oblasti desile su se usvajanjem novog Zakona o sportu 2018. godine kojim se uređuje obavljanje sportske djelatnosti, vrste sportova, prava i obaveze sportskih subjekata, zdravstvena sposobnost sportista, finansiranje sporta, evidencije u sportu i druga pitanja od značaja za sport.
U okviru četvrtog prioriteta Programa rada Vlade za 2021. godinu „Obrazovanje i društvo zasnovano na znanju“ prepoznata je nužnost sportskog razvoja djece i omladine, koja, od vrtića pa do univerziteta, treba da se nadmeću u sportskom duhu. Takođe, jednim od ciljeva predviđeno je povećanje od 10% učenika koji se bave sportskim vannastavnim aktivnostima u 2021. godini.
Strategija razvoja sporta 2018-2021 u fokus stavlja unapređenje rada sportskih organizacija i širenje ideje bavljenja sporotom kod djece, učenika, studenata i osoba sa invaliditetom, promocija i podrška izvrsnosti u sportu, poboljšanje infrastrukture i podsticanje istraživačko-razvojnog, vaspitno-obrazovnog i stručnog rada u sportu, obezbjeđivanje uslova za pripremu, učešće i ostvarivanje vrhunskih sportskih rezultata sportista na Olimpijskim igrama, Paraolimpijskim igrama i drugim značajnim međunarodnim sportskim takmičenjima, kao i stručno osposobljavanje u sportu i jačanje međunarodne saradnje. MS je i kroz ovu strategiju u velikoj mjeri uredilo zakonodavni okvir u oblasti sporta, od detaljnog regulisanja registra sportskih subjekata do donošenja novog zakona i uredbi kojima se pravno regulišu svi aspekti sporta i položaja sportista. Ovim rješenjima data je osnova za uspostavljanje funkcionalnog sistema za osnivanje i rad sportskih organizacija, promociju i unapređenje sporta i podsticanje vrhunskih rezultata u sportu.
Projekat “Jačanje kapaciteta za ubrzanje procesa pregovora Crne Gore sa Evropskom unijom”, finansira norveško Ministarstvo vanjskih poslova, a sprovodi Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP).
(C) 2020. Javnepolitike.me. Dizajn i razvoj: Studio 081.me
